Gdańsk, Zielony Most - łączący dwa brzegi Starej Motławy - do 1945 r. zwodzony. Dzięki takiej funkcji możliwe było przepływanie większych jednostek, kiedy przęsła mostu były podniesione. W XX w. przez ten most przebiegała linia tramwajowa łącząca Główne Miasto z Długimi Ogrodami i Dolnym Miastem.

Początki kościoła i szpitala Bożego Ciała sięgają 2 poł. XIV w., kiedy poza murami Starego Miasta powstał przy Hagenbergische Gasse (ob. 3 Maja) szpital dla trędowatych. Z czasem przekształcony został w przytułek dla starych, samotnych i niedołężnych. W kolejnych wiekach wznoszono nowe budynki szpitala, rozbudowano kościół. Szpital do 1945 r. pełnił rolę przytułku.

Panorama Oliwy widoczna ze Wzgórza Pachołek (wys. 100, 8 m n. p. m.). Już w pierwszej poł. XIX w. wybudowano na szczycie tego wzgórza pawilon widokowy, zaś w 1882 r. cesarz Wilhelm I ufundował tamże neogotycką murowaną wieżę widokową. Została ona wysadzona przez niemieckie wojsko 23 III 1945 r. W 1975 r. ustawiono tamże wieżę o konstrukcji żeliwnej, modernizowaną w 2009 r.

Po 1945 r. dolina Schwabego została wchłonięta przez Dolinę Radości.

Pocztówka w obiegu od 7 VII 1902 r. Pocztówka przedstawia dwór z XVIII w., w którym do 1945 r. znajdowała się restauracja (własność: Hugo Mrozek). Ob. funkcjonuje tam Restauracja Dwór Oliwski.

Murowana, ceglana, neogotycka wieża widokowa na Wzgórzu Pachołek ufundowana (w miejsce wcześniejszego pawilonu widokowego) przez cesarza Wilhelma I. Wieża ta została wysadzona przez Niemców 23 III 1945 r. W jej miejsce w 1975 r. ustawiono nową, o metalowej konstrukcji (zmodernizowana w 2009 r.).

Wzgórze Pachołek (100, 5 m) z murowaną neogotycką wieżą widokową ufundowaną w 1882 r. przez cesarza Wilhelma I; wysadzoną w powietrze przez Niemców 23 III 1945 r. W jej miejsce ustawiono w 1945 r. wieżę o żeliwnej konstrukcji (zmodernizowaną w 2009 r.) U stóp wzgórza opat Joseph von Hohenzollern kazał wybudować murowany dwór (w miejsce budynku wyburzonego w 1816 r.), który ob. pełni funkcję domu mieszkalnego.

Neogotycka murowana wieża widokowa ufundowana w 1882 r. przez cesarza Wilhelma I (w miejsce dotychczasowego pawilonu widokowego), wysadzona w powietrze 23 III 1945 r. przez wojska niemieckie. Obecnie w tym miejscu żeliwna wieża widokowa z 1945 r., zmodernizowana w 2009 r. Wzgórze Pachołek wznosi się u zbiegu ulic: Opackiej i Spacerowej.

Dolina Schwabego obecnie traktowana jest jako część Doliny Radości. Zajmuje obszar do ujścia do Potoku Oliwskiego wód Potoku Czystej Wody. Znajduje się w niej dwór rokokowy z XVIII w. , w którym do 1945 r. funkcjonowała restauracja (właściciel Hugo Mrozek). Obecnie znajduje się w nim też restauracja pod nazwą Dwór Oliwski. Pocztówka w obiegu od 20 V 1929 r.

Góra Kościuszki (Luisenhain) - pomiędzy Tatrzańską, a Spacerową w Oliwie. Na szczycie góry znajdował się do 1945 r. pomnik króla pruskiego Fryderyka III i jego żony, królowej Luisy z 1889 r. - uwieczniony na tej pocztówce. Pomnik ten był ozdobiony orłem pruskim oraz inskrypcją wyrytą na głazie (tworzącym ten pomnik) cytatem z Goethego. Został zniszczony w 1945 r. Cokół wykorzystano w 1975 r. dla nowego pomnika ku czci Zygmunta III Wazy oraz 350 - lecia Bitwy pod Oliwą. Pocztówka w obiegu od 17 V 1905 r.

Pałac Opatów w Parku Oliwskim (od 1955 r. im. Adama Mickiewicza) - dawna rezydencja opatów cysterskich. Na pocztówce widoczne jest południowe skrzydło pałacu, którego początki budowy sięgają 1637 r. Jednak dopiero przebudowa w latach 1754 - 56 (z inicjatywy opata Jacka Rybińskiego) nadała mu cechy budowli rokokowej. Pałac został spalony w 1945 r. Odbudowano go w latach 1958 - 65, przeznaczając go na siedzibę Muzeum Narodowego (początkowo Działu Etnograficznego, dziś mieści się tu Oddział Sztuki Współczesnej). Pocztówka w obiegu od 4 V 1916 r.

Budynek szkoły wyszedł z marca 1945 bez większego szwanku i początkowo mieściła się w nim poczta polowa Armii Czerwonej.

Gdańsk - Oliwa, ob. Al. Grunwaldzka 497 (Danziger Str. 13, od 1930 -1945 r. Adolf - Hitler Str. 497). Właściciel: 1894 - 1931 Bruno Richard Toerckler, 1931 - 1939 Gerda Toerckler oraz Richard Toerckler.

Zdjęcie przedstawia początek drogi (wraz z drewnianą bramką) wiodącej na szczyt wzgórza zwanego Pachołek, a do 1945 r.: Karlsberg od imienia opata oliwskiego, Karla Hohenzollerna - Hechingena. Na początku XIX w. na tym wzgórzu ustawiono pawilon widokowy, zaś w 1882 r. - z inicjatywy cesarza Wilhelma I - murowaną, neogotycką wieżę widokową, wysadzoną przez wojska niemieckie 23 III 1945 r. Obecnie na szczycie wzgórza znajduje się żeliwna wieża widokowa.

19 kwietnia 1945 r., rozpoczęto w szkole organizowanie Państwowego Gimnazjum i Liceum Koedukacyjnego w Oliwie, oznaczone następnie jako V Państwowe Liceum.

Wzgórze Pachołek (Karlsberg), wys. 100, 8 m wznosi się u zbiegu ulic: Spacerowej i Opackiej. W 1882 r. cesarz Wilhelm I ufundował na nim neogotycką, murowaną wieżę widokową - w miejscu wcześniejszego pawilonu widokowego. Wieża ta została wysadzona przez wojska niemieckie 23 III 1945 r. W 1975 r. ustawiono w jej miejsce wieżę z żeliwnej konstrukcji (zmodernizowana w 2009 r.).

Restauracja i kawiarnia Cafe Zinglershohe (Restauracja Wzgórze Zinglera)- stan przed rozbudową. W latach 1925 - 1945 własność Fritza Lietzau. w 1939 roku w willi mieścił się konsulat honorowy Republiki Dominikany w Gdańsku. Willa istnieje do dnia dzisiejszego.

Villa Leibitz stała przy ulicy Hauptstrasse (al. Grunwaldzka), przed skrzyżowaniem z Heiligenbrunnerweg (ul. Do Studzienki). Niestety budynek uległ zniszczeniu w 1945 roku.

Pomnik poległych żołnierzy 17, Regimentu Artylerii Pieszej, odsłonięty w 1925 r. na jednym ze schronów Baterii Plażowej (Strandbaterie). Wysadzony w powietrze w 1945 r.

Leśny (Krzaczasty) Młyn - teren niegdyś należący do cystersów oliwskich, wypuszczany w dzierżawę. Na tym obszarze znajdowały się dwa młyny: XXIII i XXIV na Potoku Rynarzewskim. Ten drugi nie zachował się. Na początku XX w. w tej okolicy wybudowano Dom Kuracyjny dla osób cierpiących na schorzenia dróg oddechowych, zaś młyn XXIII przystosowano do produkcji prądu. W 1945 r. (po zakończeniu II wojny) w dawnym Domu Kuracyjnym urządzono internat Państwowego Pedagogium. Po powstaniu Miejskiego Ogrodu Zoologicznego, teren ten znalazł się w jego obrębie.

Browar funkcjonował w latach 1708-1945 przy ul. Starowiślnej 2. Był własnością mennonickiej rodziny Fischerów.

Po roku 1945 Nowy Port nie odzyskał kolorytu dzielnicy portowej.

Widok na fragment nabrzeża portowego, widać rozładunek towaru. Po prawej półwysep Westerplatte. Pocztówka ofiarowana w 1945 r.

Pocztówka przedstawiająca najważniejsze budynki żuławskiej wsi Suchy Dąb.Osada została lokowana na prawie niemieckim w 1350 roku. W prawym górnym rogu gospoda Leberechta Kopittke.. Poniżej siedziba NSDAP (obecnie Urząd Gminy Suchy Dąb). Obok późnogotycki kościół ze strzelistą szachulcową wieżą. Zniszczony w 1945, został odbudowany w latach siedemdziesiątych XX wieku. Kościół zbudowany jest na lewym brzegu Motławy.Przed II wojną światową była tu osobna osada - Ostrowite (Osterwick).

Na pierwszym planie nieistniejący dzisiaj budynek gospody i sklepu kolonialnego Martina Mosehra. Z tyłu gotycki kościół który uległ zniszczeniu w 1945 roku.

Leszkowy wieś na planie ulicowo-placowym, powstała w drugiej ćwierci XIV wieku. Na nawsiu postawiono kościół parafialny o pierwotnie konstrukcji szkieletowej. W czasach nowożytnych obudowano go murem ceglanym. Kościół po roku 1945 był nieużytkowany i ulegał dewastacji. Został odbudowany w latach 1989-1992 i pod patronatem świętego brata Alberta Chmielowskiego funkcjonuje obecnie jako kościół filialny parafii w Cedrach Wielkich. W lewym górnym rogu gospoda Gasthaus zur Deutschen Reichshalle (Gospoda pod Niemieckim Parlanentam). Budynek nie zachował się (jego lokalizacja to obecna posesja nr 31). Na dolnym obrazku widzimy nieistniejący budynek karczmy Gasthaus zum Deutschen Keiser (Gospoda pod Niemieckim Cesarzem). Jego prawdopodobna lokalizacja to dzisiejsza posesja nr 17.

Wzniesiony w 1672 roku kościół o konstrukcji szkieletowej pod wezwaniem Świętego Mikołaja Archanioła.Spalony w 1945.Na jego miejscu w latach 90-tych XX wiek zbudowano nowy kościół (pod wezwaniem błogosławionej Teresy Benedykty od Krzyża).

Budynek schroniska młodzieżowego na Biskupiej Górce został wzniesiony w latach 1938 – 40 wg projektu Hansa Riecherta, z inicjatywy Alberta Forstera. Kamień węgielny wmurowano 26 VII 1938 r. Schronisko oddano do użytku na początku 1940 r. Mogło zapewnić jednorazowo nocleg 500 osobom. Budowla nawiązywała do architektury gotyckich zamków krzyżackich. Zwieńczona była wieżą zegarową (mierzącą 25 m) z carillonem (składającym się z 22 dzwonów). Zegar wraz z carillonem został uruchomiony w lecie 1940 r. W szerokim oknie poniżej zegara zainstalowano mechanizm, który codziennie w południe uruchamiał walkę okrętów: karaweli „Peter von Danzig” (dowodzonej przez Paula Benekego) z z florencką galerą wiozącą słynny obraz H. Memlinga „Sąd Ostateczny”. Walka okrętów odbywała się przy dźwiękach carillonu. Północno – wschodni narożnik budynku ozdobiono rzeźbą Neptuna wykonaną przez Wilhelma Hasmanna. W marcu 1945 r. po zajęciu tego terenu przez Armię Czerwoną, działaniami jej wojsk dowodził gen. Paweł Batow (dowódca II armii Frontu Białoruskiego). W pierwszych latach powojennych znajdował się w tym budynku akademik dla studentów Politechniki Gdańskiej, następnie przejęła go Milicja Obywatelska. Aktualnie gospodarzem jest policja. 16 ocalałych dzwonów carillonu przeniesiono na wieżę odbudowanego Ratusza Głównego Miasta.

Złota Brama (oficjalna nazwa od 1967 r.), zwana do 1945 r. Bramą Długouliczną (Langgaser Tor) zamyka od zachodu wylot ul. Długiej. Na zdjęciu widoczna jest wschodnia fasada bramy. Bramę wzniesiono w latach 1612 - 14 wg. proj. Abrahama van den Blocke' a (budował ją Hans Strakowski). Nosi ona cechy manieryzmu niderlandzkiego; kształtem przypomina trójprzęsłowy rzymski łuk triumfalny. Wcześniej na jej miejscu znajdowała się czternastowieczna brama gotycka.

Wielki Młyn zbudowany został przez Krzyżaków na Starym Mieście, jako młyn zbożowy na wysepce zwanej tarczą (utworzonej przez ramiona Kanału Raduni). Po raz pierwszy wzmiankowany w 1364 r. W 1880 r. zainstalowano w nim napęd parowy, który zastąpił koła młyńskie. Młyn był czynny do 1945 r. Odbudowany po zniszczeniach pełnił funkcje magazynowe oraz wystawowe. Następnie otwarto w nim dom handlowy. Obecnie trwa adaptacja do funkcji muzealnych.

Późnobarokowy hełm z 1721 roku był zwieńczeniem wieży do 1889 r. Po jego spaleniu (pożar spowodowany uderzeniem pioruna) hełm został odbudowany w formie stożka krytego łupkiem, który przetrwał do 1945 roku. Pocztówka wydana po 1905 r.

Panorama Górnego Wrzeszcza roztaczająca się ze Wzgórza Zinglera (zwanego także Lisim Wzgórzem lub Górą Jana). Znajdowała się tu od ok. 1850 r. Restauracja Zinglera, która pełniła także rolę schroniska dla amatorów pieszych wycieczek oraz bramy zaczynającego się tutaj Parku Jaśkowej Doliny. Tu rozpoczynały się ścieżki biegnące po tym terenie - w różne strony. Na pocztówce wyróżnia się charakterystyczna strzelista wieża kościoła św. Piotra i Pawła, do 1945 r. - ewangelickiego kościoła Lutra (parafialnego, poświęconego 6 X 1899 r.). Ob. jest to kościół katolicki, parafialny po ustanowieniu parafii wojskowo cywilnej Matki Odkupiciela.

Pomnik Jana Gutenberga, w Gaju Gutenberga, na terenie Parku Jaśkowej Doliny. Pomnik ustawiono przed 1895 r. w stylowej altance, pełnopostaciowy, odlany z brązu wg. projektu Ernsta Paula, ufundowany przez drukarza i wydawcę A. W. Kafemanna. W 1945 r. zaginął. Odtworzony po wojnie - wg. projektu prof. Stanisława Radwańskiego - odsłonięty w 1998 r. Ponownie wykonany (po uprzednim spaleniu w 2003 r.) w 2004 r. Ob. figura w depozycie w Parku Biskupim w Pelplinie, zastąpiona odlewem z kamienia syntetycznego. Pocztówka nawiązuje do Jubileuszu Jana Gutenberga w 1900 r. Pocztówka w obiegu od 3 VII 1900 r.

Pomnik Jana Gutenberga w gaju Jaśkowej Doliny. Pomnik zaginął w 1945 r.

Widok w kierunku Jaśkowej Doliny. W środkowym budynku po lewej stronie po wojnie działało II Liceum Ogólnokształcące (w 1945 r. było to Państwowe Gimnazjum i Liceum). Przed wojną również mieściła się tu szkoła. Zabudowa przetrwała.

Feldmarszałek August von Mackensen (1849-1945). Wojskowy którego kariera ściśle związana była z Gdańskiem. Od 1901 do 1903 dowodził wrzeszczańską Brygadą Kawalerii. Później był dowódcą 36 Pułku Piechoty, by ostatecznie przejąć 17 Korpus Armijny. Z jego inicjatywy wybudowano Operę Leśną w Sopocie.

Ten budynek dworca kolejowego we Wrzeszczu nie istnieje. Zbudowano go w 1870 r. Został zniszczony w 1945 r. przez Armię Czerwoną. Po prawej stronie widać za torami zabudowania ulicy Białej. Obieg 1904 r.

August von Mackensen (1849-1945), feldmarszałek niemiecki. Karierę wojskową rozpoczął w czasie wojny francusko-pruskiej, walcząc jako ochotnik w 2. Puku Huzarów. Od 1901 trwale związany z Gdańskiem. Dowodził kolejno: Brygadą Huzarów, 36 Dywizją Piechoty, a po następnym awansie, 17 Korpusem Armijnym. Z jego inicjatywy powstała Opera Leśna w Sopocie.

Staw młyński w Jelitkowie. Stary młyn,w którym przed wojną mieścił się zarząd uzdrowiska, rozebrano w 1945 roku, zachowując przepust i tamę.

Ewangelicki kościół w Pszczółkach, wzniesiony 1931 roku, w stylu modernistycznym. Zdjęcie przedstawia świątynię po walkach w 1945 roku o czym świadczą liczne zniszczenia: brak wieży, uszkodzony zegar, powybijane szyby na elewacji frontowe.